ایجاد نشاط و شادابی یکی از مؤثرترین راه ها برای افزایش بهداشت روانی در جامعه است، مدرسه بعنوان یک نهاد می تواند با بوجود آوردن زمینه ها و برنامه هایی باعث هر چه شاداب کردن جامعه شود. اگر در مدرسه شوق زندگی کردن بوجود آید خود به خود اثرگذار بر جامعه خواهد بود. انسان های شاد زندگی خود را تحت کنترل دارند، مسئولیت پذیرند، هدفمند هستند، دید مثبت به زندگی دارند. آینده نگر وامیدوارند و در مقابل مشکلات و سختی ها از پای نمی نشینند، قرآن دین اسلام را دین شادی معرفی نموده و مهمترین عوامل شادی را محبوبیت، مقبولیت و موفقیت، ایمان، هویت ملی و فرهنگی، خلاقیت عارفانه و حل مسئله ذکر کرده است، روانشناسان شادی و شور و نشاط را محرک انسان ها برای عمل می دانند و جامعه شناسان جامعه شاد را جامعه موفق می دانند. عواملی که می تواند باعث گسترش شادی شود در ابتدا خانواده است و سپس دیگر نهادها همچون مدرسه و نهادهای فرهنگی مذهبی می باشند که هر کدام به نوبه خود وظایفی دارند که در اینجا سعی می شود پیشنهادات کاربردی جهت ایجاد شور و نشاط در مدرسه ارائه دهد.
در حقیقت آموزش و پرورش به مثابه درختی تنومند است که برای تغذیه و باروری میوه هایش نیازمند استفاده از منابعی است که با هماهنگی و مساعدت، موجبات رشد آن را فراهم می آورند. از سوی دیگر عناوینی چون خلاقیت نقادی و نقدپذیری، بارش فکری، مهارت های زندگی، تغذیه و بهداشت فردی و جمعی، مدرسه ی شاد زمانی در مدارس عملیاتی خواهد شد که تمامی عناصر این مجموعه به باور لازم برسند و تحول و تغییر را به عنوان یک اصل در نظر بگیرند. شادمانی احساسی است که زندگی را چیزی خوب می داند. شادمانی به مفهوم دوام لحظات شاد دیروز، روحیه ی سرخوش امروز و زمان دشوار فرد است. آنچه اشخاص آن را شادی تجربه می کنند نه یک شادی زودگذر بلکه یک احساس عمیق و این باور است که به رغم مشکلات امروز همه چیز خوب است،یا به خوبی برگزار خواهد شد .انسانی شاد است که از زنده بودن خود احساس رضایت و خوشبختی کند، دیگران از او سود ببرند، آرزوها و نیازهای فردش نیز تا حد نسبتاً زیادی تحقق یافته باشد و خوشبختی و شادمانی اش مستدام باشد نه مقطعی و زودگذر
شادی از دیدگاه قرآن و معصومان (علیهم السلام)
قرآن اسلام را دین شادی می شمارد و نیز با شادی های دنیا مخالف نیست، بلکه آن شادی هایی را خوب می داند که موجب لطمه به دیگران و همچنین دارای قبح اخلاقی و مذهبی نباشد و تضییع حقوق خداوند را در بر نداشته باشد.
از نگاه دین مهمترین عوامل شادی زا در زندگی انسان ها عبارتند از: محبوبیت، مقبولیت، موفقیت، ایمان، هویت ملی و فرهنگی، خلاقیت، تجربه های عارفانه، حل مسئله، پرهیز از گناه، رضایت و تحمل، تبسم و خنده، تنوع ظاهری، بوی خوش، کار و تلاش، تفریح و تفرج، سیر و سفر، تفکر در آفرینش و کشف حقیقت، رسیدگی به دیگران، با بچه بودن، استفاده از روش های استعاره ای و شعری در بیان نظرات، داشتن دوستان ساده و خوش مشرب، تقویت عزت نفس، هدیه دادن و مهربانی کردن و گره گشایی از کار دیگران می باشد.
شادی از دیدگاه روانشناسی
ریچارد کارسون معتقد است که شادمانی حالتی از ذهن است نه رشته ای از حوادث، احساس آرامش بخش که می توانید همیشه تجربه اش کنید و با آن زندگی کنید و نه چیزی که برای یافتنش نیاز به جستجو داشته باشید، شادمانی در خارج از وجود شما نیست شادمانی یک احساس است.
مایکل ارگایل معتقد است که شادی عبارت است از بودن در حال خوش حالی و سرور یا دیگر هیجانات مثبت یا عبارت است از راضی بودن از زندگی خود.
شادمانی عبارت است از قضاوت و داوری انسان درباره ی چگونگی گذراندن زندگی خویش، این نوع واحدی از بیرون به فرد تحمیل نمی شود بلکه حالتی است درونی که از هیجانات مثبت تأثیر می پذیرد
عوامل مؤثر بر شور و نشاط دانش آموزان
– خانواده
خانواده اولین نهادی است که انسان در آن رشد می کند و تأثیر مستقیم بر اعمال و رفتارها و نگرش ها و طرز تلقی های فرزندان دارد. برخی خانواده ها عموماً دنیا را مکانی قابل اعتماد، منظم، پیش بینی پذیر، قابل مهار می بینند. آن ها خود را با کفایت می شمارند، سایر خانواده ها اطراف خود را محیطی خطرناک، نااستوار و متزل، غیرقابل پیش بینی می انگارند که خطر بالقوه در آن وجود دارد. بنابراین دیدگاه خانواده و رفتار اعضای خانواده بر کودکان تأثیر فراوان دارد.
– مدرسه شاد و با روح
مدرسه موقعیتی فراهم می کند تا دانش آموزان بتوانند فارغ از دغدغه های بزرگ سالانه، زندگی را بازی و تمرین کنند و کم کم آماده شوند تا در زمین واقعی زندگی به اجرا درآورن

تعریف شادی از دیدگاه روانشناختی ‏

روانشناسی به نام دیوید مایرز، سلامت روانی فرد را در میزان داشتن سرخوشی فرد می‌داند و سرخوشی (خوشحالی) را چنین تعریف می‌کند: نوعی احساس امنیت. احساس این که زندگی به طور کلی به خوبی می‌گذرد»‏.

این حالت خوشی و نشاط،زودگذر نیست و دارای دوام نسبتا پایداری است که بستگی به عوامل متعددی دارد.‏

به گفته مایرز» خوشحالی به سن یا میزان درآمد، مرد یا زن بودن بستگی ندارد، ولی به بعضی خصوصیات شخصیت فرد و مهارت‌های او، داشتن روابط نزدیک با دیگران و برخورداری از اعتقادات مذهبی و عمل کردن به آنها مربوط است.‏

معلم شاد و با روحیه

اگر قرار باشد روح دانش‌آموز پرورش و رشد یابد، باید این روند از روح معلم آغاز شود. چنانچه روح معلم افسرده و ناتوان باشد، شانس ناچیزی برای تقویت و مراقبت از روح دانش‌آموزان وجود خواهد داشت.

معلمانی که نمی‌توانند حضور توانمند خود را هر روز در کلاس درس نمایش دهند، از لحاظ انتقال فکر با دانش‌آموزان هماهنگ نیستند و برای پاسخگویی به نیازهای دانش‌آموزان آمادگی ندارند. معلم باید با توجه به هرگونه نقص در درک و دریافت دانش‌آموز، تلاش کند تا توانایی روش‌های جدید تدریس و گرداندن كلاس را در خود کشف كند.

اگر دانش‌آموزان آگاه شوند که چه باید بخوانند، چرا باید بخوانند، درسی که می‌خوانند چه سودی در آینده نزدیک و آینده دور برای آنها دارد و مورد کاربرددرس در جامعه کجاست و چگونه مورد استفاده قرار خواهدگرفت، اهداف برای شان روشن خواهد شد.

باکسب این اطلاعات است که دانش‌آموز به كلاس، درس و معلم خود رغبت پیدا می‌كند و محیط كلاس و مدرسه برای او شاد و نشاط آفرین می‌شود.‏

مدرسه نیز خود از یک روح سرشار برخوردار است. این موضوع به ندرت مورد تایید قرار می‌گیرد. برخی مدرسه را به عنوان یک ماشین یا کارخانه می‌شناسند.

در حالی كه می‌توان شرایطی را در مدرسه به وجود آورد كه اجازه پرورش روح را بدهد و ایجاد نشاط كند.

روش‌هایی برای فعال کردن مدرسه و کلاس در زیر ارائه می‌شود. امید است که این روش‌ها باعث شود شوق و انگیزه بیشتری در دانش‌آموزان به وجود آید.‏

برخی از اقدام‌هایی که کارکنان مدارس می‌توانند انجام دهندعبارتند از:

- تشخیص اهمیت مطالب غیرکلامی

‏-توجه به زیبایی محیط آموزشگاه و کلاس‌های درس

- نقل داستان‌هایی درباره مدرسه

- برگـــزاری جشـــن‌هــا ومراسم مذهبی

‏- پرورش روح دانش‌آموزان

- شناسایی علت‌ها به جای توبیخ‌ها

چگونگی ایجاد فضای شاداب‏

داشتن بهداشت روانی سالم نیازمند رعایت اصولی است که هم جنبه مادی و هم جنبه معنوی دارد. در واقع شاداب‌سازی را باید در ابعاد ظاهری و همچنین معنوی جست‌وجو کرد که هر یک از این موارد شامل بررسی موضوعات و مواردی مهم است که با در نظر گرفتن آن‌ها می‌توانیم روان و جسم نوجوان را شاد کنیم. چون نوجوان باید ابتدا از درون وجودش احساس شادمانی داشته باشد و این احساس شادمانی همان حس رضایت از زندگی است که باید در تمامی ابعاد وجودش رخنه کند.‏یکی از شاخص‌های بهداشت روانی احساس رضایت و شادابی است. فردی که احساس می‌کند نیازهایش بدون برخورد با موانع در حال تامین است، به زندگی خود امید پیدا می‌كند و به درجه‌ای از رضایت درونی می‌رسد که همواره او را شاد نگه می‌دارد.‏

در این حالت فرد به زندگی دیگران علاقه مند می‌شود و به آنها عشق می‌ورزد.

احساس رضایت و شادی سبب پیدایش حالات روانی مختلفی می‌شود که دوستی، عشق، محبت، امید، خوش بینی، همراهی، همدلی و پذیرش از نمونه‌های آن است.‏

‏ راهکارهای مناسب‏

‏ - تبادل تجربیات موفق مدیران در رابطه با شادسازی مدارس‏

‏- تغییر در وضع فیزیکی مدارس و توجه به نیازهای دانش‌آموزان و تنوع برنامه‌ها‏

‏- توجه جدی به امور معیشتی و رفاهی معلمان به منظور حضور شاداب‌تر آن‌ها در مدارس‏

‏- بها دادن به دانش‌آموزان پرتحرک، کنجکاو و پرسشگر‏

‏- ایجاد فضای سبز و استفاده از رنگ‌های شاد و جذاب درمحیط مدرسه‏

‏- شناسایی افراد خلاق و تشویق آنان در زمینه تغییر واصلاح مدارس‏

‏- ایجاد انگیزه در مدیران برای مطالعه درباره شادی و جایگاه آن در تعلیم و تربیت

‏- توجه به زیبا سازی مدارس‏

‏- توجه به وضع بهداشت محیط مدرسه‏

‏- ایجاد فضای مناسب برای تفریحات سالم دانش‌آموزان‏

‏- توجه به نیازهای عاطفی، روحی و روانی دانش‌آموزان‏

‏- مشارکت دانش‌آموزان در اداره مدرسه‏

‏- استفاده از تابلو‌ها و پیام‌های بهداشتی شاد و شعر‌های شادی آفرین

‏- تهیه امکانات و مکان‌های ورزشی در داخل مدرسه وبیرون از مدرسه‏

‏- برگزاری جشن‌ها به مناسبت‌های مذهبی و اعیاد ملی با کمک دانش‌آموزان‏

‏- برگزاری مسابقات ورزشی - تفریحی - علمی در بین مدارس و بین دانش‌آموزان‏

‏- برگزاری نمایشگاه نقاشی، شعر، خط و مسابقه قرآن به صورت گروهی

- دعوت از افراد محبوب و موفق دانش‌آموزان برجسته مثل هنرمندان و ورزشکاران

‏- اجرای برنامه‌های صبحگاهی بانشاط و پربار‏

‏- استفاده از مشاوران مجرب و دلسوز برای حل مشکلات تحصیلی و تربیتی دانش‌آموزان‏

‏- نمایش فیلم و تئاتر نمایش‌های عروسکی - موسیقی زنده مورد علاقه دانش‌آموزان

‏- بردن دانش‌آموزان به موزه، تئاتر، سینما، پارک و اردوگاه با کمک اولیای مدرسه و خانه‏

‏- تشکیل نمایشگاه کتاب‏

‏- افزایش مدت زنگ‌های تفریح

‏- برگزاری مسافرت‌ها و اردو‌های تفریحی - سیاحتی

- تشکیل گروه‌های درسی با حضور فعال دانش‌آموزان‏

‏- کنترل عوامل بازدارنده نشاط و تقویت عوامل تسهیل‌دهنده‏

‏- جلوگیری از هر نوع برخورد لفظی و بی احترامی به دانش‌آموزان‏

‏- ممنوعیت جدی هر گونه تنبیه بدنی

- پربار شدن ساعات ورزش‏

‏ - پذیرایی در اعیاد و مناسبت‌های مذهبی و غیرمذهبی

- توجه به وسایل صوتی و تصویری در مدارس مخصوصا کامپیوتر

پرسش مهر امسال بسیار تامل برانگیز است اینکه ایا محیط مدرسه مکانی شاد است باید از چند بعد بررسی شود اینکه از جانب بازی و نشاط ایجاد شده بعد از بازی در دانش اموزان صحبت کنیم قطعا مدرسه محیطی عالی است چون هم یک محیط امن برای بازی است  و هم هم بازی در آن به راحتی برای دانش اموزان قابل دسترس است در ضمن حیاط بزرگ مدارس بسیار مناسب برای تخلیه ی هیجان های مخرب بچه ها در دویدن و فریاد زدن است و اما اگر از نظر شادی بعد از یادگیری مطلب جدید در دانش اموزان که قطعا نشاط و شادی فراوانی برای دانش اموزان به دنبال خواهد داشت تا حدودی می توان گفت محیط مدرسه تامین کننده این شادی بعد از یادگیری است اما نشاط واقعی زمانی در دانش اموز به اوج خود می رسد که انچه را اموخته در عمل تجربه کند در واقع استفاده از اموزش کاربردی وقتی انچه را در ذهن دارد در واقعیت و در زندگی روزمره خود می بیند بسیار برای او شادی افرین خواهد این که مدرسه این امکان را داشته باشد  که برای هر درسی یک محیط ازمایشگاهی برای تجربه کردن اموخته ها داشته باشد بیشترین نشاط و شادی را برای دانش اموزان به دنبال خواهد داشت.